Na teritoriji BiH gotovo svakodnevno se, u prosjeku, javljaju tri potresa

SARAJEVO - Na samoj teritoriji Bosne i Hercegovine gotovo svakodnevno se, u prosjeku, javljaju tri potresa intenziteta manjeg od tri stepena Merkalijeve skale, koje registriraju samo instrumenti.

Kako navodi Federalni hidrometeorološki zavod BiH (FHMZBiH), snažniji potresi  su relativno rijetki.

Dubina hipocentra se kreće od četiri do 30 kilometara. Od tog broja, svake godine bude desetak potresa  koji mogu izazvati osjetljivo podrhtavanje tla ili nanijeti materijalnu štetu na građevinskim objektima. Od 1900. godine tj. od kada se na ovom području potresi instrumentalno registruju zabilježeno je 1.084 potresa čija magnituda je bila preko 3,0 Richtera ili intenzitet veći od pet stepeni Merkalijeve skale, odnosno to su zemljotresi koji su izazvali materijalne štete ili su odnijeli ljudske živote.

Pored toga, na području planine Treskavice (koja je zbog toga i dobila ime) registrovana je epicentralna zona veoma snažnih potresa. Na svim ovim područjima, prema našoj historijskoj arhivi, javljali su se potresi magnitude veće od 3,0 Richtera ili više od pet stepeni Merkalijeve skale u epicentru. Također, na teritorijama Dubrovnika, Makarske, Knina i Crne Gore javljaju se potresi razorne snage koji mogu imati značajan efekt i na teritoriji BiH.

Teritorija BiH spada u seizmički relativno aktivnu zonu. Generalno gledano, ovo područje je tektonski vezano za veliki rasjed Zemljine kore koji od sjeverne Indije (Himalaji) preko teritorije Irana, Turske i Grčke (istočni Mediteran) te prelazi južnim dijelom teritorije gdje skreće ka sjeverozapadu. Pored ovog globalnog rasjeda, postoji nekoliko značajnih regionalnih rasjeda (bugojanski, višegradski, neretvanski, banjalučki). Duž svih ovih rasjeda mogu se generirati potresi razorne jačine.

Mada je vrlo nezahvalno davati “prognozu” seizmičkih događanja za bilo koju teritoriju, ipak na osnovu instrumentalnih podataka (kataloga), primjenjujući matematičko-fizikalni model seizmičnosti, došlo se do zaključka da se u narednih 50 godina na teritoriji BiH mogu očekivati potresi maksimalnog intenziteta do VII stepeni Merkalijeve skale. Potresi  tog intenziteta izazivaju materijalna oštećenja na građevinskim objektima, uglavnom bez ljudskih žrtava.

Međutim, za vremenski period od 100 i više godina, prema ovim prognozama, može doći do razornih potresa  u jugoistočnom i sjeverozapadnom dijelu BiH (područje Trebinja, Neuma, Banja Luke i planine Trskavice) koji mogu izazvati ogromne materijalne štete na građevinskim objektima i odnijeti mnogo ljudskih života.